លោក ង៉ោ សំណាង ជាខ្មែរម្នាក់ដែលបានជាប់ជម្រើសជាតួឯករបស់ក្រុមហ៊ុនហូលីវូដក្នុង រឿង “វាលពិឃាត” ដោយសម្តែងជាតួលោកឌិត ប្រន អ្នកថតរូបឲ្យកាសែតអាមេរិកាំងមួយរូប ។ លោកបានធ្វើឱ្យអន្តរជាតិទទួលស្គាល់ពីទេពកោសល្យសម្តែងរបស់លោក និងធ្វើឱ្យប្រជាជនខ្មែរទូទាំងប្រទេសក្តុកក្តួលរំជួលចិត្តចំពោះ អនុស្សាវរីយ៍ដ៏សែនវេទនា ជូរចត់ ដែលពួកគេបានឆ្លងកាត់ក្នុងរយៈពេល ៣ឆ្នាំ ៨ខែ ២០ថៃ្ង កន្លងផុតទៅ ។ ក៏ប៉ុន្តែនៅថ្ងៃ២៥ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ១៩៩៦ លោកង៉ោ សំណាង ឬហាំង ង៉ោ បានត្រូវក្មេងយូកូងបាញ់ស្លាប់នៅគេហដ្ឋានរបស់លោកនាតំបន់ឆាយ ណាថោន ក្នុងក្រុងឡូសអេនជើឡេស រដ្ឋកាលីហ្វ័រនីញ៉ាសហរដ្ឋអាមេរិក ។
ខាងក្រោមនេះជាកិច្ចសម្ភាសន៍កាលពីឆ្នាំ១៩៩៤ រវាងលោកជាមួយអ្នកសារព័ត៌មានក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដែលរៀបរាប់ត្រួសៗពីជីវិតរបស់រូបលោកផ្ទាល់៖
សំណួរ៖ ប្រជាជនកម្ពុជាចង់ស្គាល់ពីជីវិតផ្ទាល់របស់លោក តើលោកអាចឱ្យស្គាល់បានដែរទេ?
ចម្លើយ៖ បាទ មិនជាបញ្ហាអ្វីទេ ។ ខ្ញុំកើតនៅឃុំត្រពាំងសាប ស្រុកបាទី ខេត្តតាកែវ ។ ម្តាយខ្ញុំរកស៊ីលក់នំកន្ទក់ លក់ទឹកត្រី ទឹកស៊ីអ៊ីវ គ្រឿងទេសតិចតួចនិងធ្វើស្រែផ្សំផង ។ ក្រោយពីរកស៊ីបានកាក់កបបន្តិច គាត់ក៏មករកស៊ីនៅផ្សារ ។ គាត់បានក្លាយជាពាណិជ្ជករតូចតាចរកស៊ីខាងរោងចក្រអារឈើ, ខ្ញុំមានបងប្អូន ១០នាក់ ខ្ញុំជាកូនប្រុសទី៣នៅក្នុងគ្រួសារ ។ ពីក្មេងខ្ញុំរៀននៅសាលាសំរោងយ៉ោង បន្ទាប់មករៀននៅខេត្តតាកែវ ក្រោយមកទៀតខ្ញុំរៀននៅសាលាពេទ្យក្រុងភ្នំពេញ ។
សំណួរ៖ លោកបានចាកចេញពីស្រុកខ្មែរនៅពេលណា ដោយសារហេតុអ្វី ?
ចម្លើយ៖ ថៃ្ងទី១៧ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៩ ខ្ញុំរួចពីរបបប្រល័យពូជសាសន៍នៅខេត្តបាត់ដំបង ហើយខ្ញុំចាកចេញពីស្រុកខ្មែរទៅប្រទេសទី៣នៅថៃ្ងទី៩ ខែមករា ឆ្នាំ ១៩៨០ ។ ថៃ្ង១៣ ខែឧសភា ១៩៧៩ ខ្ញុំបានវិលត្រឡប់ទៅរកផ្នូររបស់ប្រពន្ធខ្ញុំនៅទីដែលនាងបានចែក ឋាន ។ ខ្ញុំបានសុំប្រពន្ធកូនខ្ញុំថា នឹងចាកចេញពីប្រទេស ដោយសន្យាថា ខ្ញុំនឹងរកឱកាសនិយាយពីរឿងវេទនានិរាសព្រាត់ប្រាស់របស់គ្រួសារ យើង នៅលើឆាកអន្តរជាតិ ដើម្បីឱ្យពិភពលោកទាំងមូល បានដឹងពីទុក្ខវេទនារបស់ខ្មែរនាសម័យនោះ ។
សំណួរ៖ ភរិយាលោកស្លាប់ដោយមូលហេតុអ្វី ?
ចម្លើយ៖ នាងស្លាប់នៅពេលឆ្លងទន្លេ ព្រោះគ្មានពេទ្យត្រឹមត្រូវ ខ្ញុំបាត់បង់នាង និងកូនក្នុងពេលតែមួយ ។
សំណួរ៖ មូលហេតុអីដែលលោកក្លាយទៅជាតារាភាពយន្ត ?
ចម្លើយ៖ បាទ នោះគឺជារឿងដែលខ្ញុំពុំគិតដល់ពីមុនមក ។ ពេលដែលខ្ញុំទៅរស់នៅសហរដ្ឋអាមេរិក ខាងក្រុមហ៊ុនភាពយន្តហូលីវូដគេធ្វើការជ្រើសរើសតួខ្មែរ ។ ខ្ញុំស្ថិតនៅក្នុងចំណោមមនុស្សដែលត្រូវគេជ្រើសរើស ។ ពីដំបូងខ្ញុំបដិសេធ ព្រោះក្នុងផ្នត់គំនិតរបស់ខ្ញុំតែងតែគិតថា ជាតួកុនវាពុំមានអ្វីជាការប្រសើរសម្រាប់បំណងខ្ញុំទេ ព្រោះតួកុនច្រើនជាមនុស្សដែលពុំបានការសិក្សារៀនសូត្រអីច្រើនទេ ម្យ៉ាងខ្ញុំរៀនខាងវិជ្ជាពេទ្យ រឿងអីត្រូវទៅដើរតួកុន ? តែដោយសារខាងក្រុមហ៊ុនគេចេះតែព្យាយាមអង្វរខ្ញុំ និងខ្ញុំនឹកដល់ពាក្យសន្យាជាមួយភរិយាដែលចែកឋានរបស់ខ្ញុំថា ទីមួយខ្ញុំឱ្យអន្តរជាតិស្គាល់ពីស្រុកខ្មែរ ទីពីរខ្ញុំអាចរៀបរាប់ពីរឿងគ្រួសារខ្ញុំឱ្យគេដឹងបាន និងទីបីបើខ្ញុំសម្តែងរឿងនេះមានន័យថា មួយជីវិតខ្ញុំនេះបានបូជាជូនជាតិមាតុភូមិរួចស្រេចទៅហើយ ទើបខ្ញុំសម្រេចចិត្តយល់ព្រមថត ។
សំណួរ៖ រឿងវាលពិឃាតជារឿងទីប៉ុន្មានដែលលោកសម្តែង ? ហើយលោកសម្តែងបានប៉ុន្មានរឿងហើយ ?
ចម្លើយ៖ ខ្ញុំចាំមិនអស់ថា ខ្ញុំសម្តែងបានច្បាស់ប៉ុន្មានទេ តែដឹងថាច្រើនប្រមាណជាប់២០រឿង ឯរឿងវាលពិឃាតជារឿងដំបូងបង្អស់ដែលខ្ញុំឈានជើងចូលសម្តែងជាតួឯក ។
សំណួរ៖ រយៈពេលកសាងរឿងនេះប៉ុន្មានដែរ ហើយទីតាំងថតនៅកន្លែងណាខ្លះ ?
ចម្លើយ៖ រយៈពេលផលិតតាំងពីចាប់ផ្តើមរហូតដល់បានចប់សព្វគ្រប់គឺរយៈពេល២ឆ្នាំ (១៩៨៣-១៩៨៤) បញ្ចាំងមុនគេបង្អស់នៅទីក្រុងញូវយ៉កសហរដ្ឋអាមេរិកនៅឆ្នាំ ១៩៨៥ ។ ឯទីតាំងថតមានទៅទីក្រុងបាងកក ព្រំប្រទល់ប្រទេសភូមា ម៉ាឡេស៊ី ព្រំដែនខ្មែរ-ថៃ ទីក្រុងស៊ិននីយេហ្គោ រដ្ឋកាលីហ្វ័រញ៉ា ទីក្រុងញូវយ៉ក ប្រទេសកាណាដា និងប្រទេសអង់គ្លេស ។
សំណួរ៖ គេនិយាយថា ទីតាំងអ្នកលឿងដែលមាននៅក្នុងសាច់រឿង គឺគេចម្លងយកពីហ្វីលឯកសារចាស់មកបញ្ចូល តើមែនដែរឬទេ ?
ចម្លើយ៖ អូ ! បាទមិនមែនទេ នៅប្រទេសគេកាលណាគេយកហ្វីលចាស់មកបញ្ចូល គឺត្រូវទិញថ្លៃជាងរៀបចំឆាកថ្មីច្រើនដងណាស់ គេមិនប្រើវិធីនេះទេ គឺគេយករូបថតពីមុនមកពិនិត្យស្រាវជ្រាវ ហើយរៀបចំឆាកថ្មីឱ្យដូចបេះបិទតែម្តង ។ ជាក់ស្តែងដូចឈុតត្រង់កំពង់ចម្លងអ្នកលឿង មួយឆាកនោះត្រូវរៀបចំអស់រយៈពេល៣ខែទើបដូច ហើយត្រូវចំណាយថវិកាអស់ជាច្រើន ។ ខ្ញុំសូមជម្រាបផងដែរថា ខ្សែភាពយន្តហូលីវូដថតមួយរឿងៗ ត្រូវប្រើមនុស្សរាប់ពាន់នាក់ ឯរថយន្តរាប់រយគ្រឿង ឧទាហរណ៍គ្រាន់តែរឿង វាលពិឃាត រថយន្ត២០០គ្រឿង ដូច្នេះគ្រាន់តែអ្នកបើកបរគឺមាន២០០នាក់ ចុះផ្នែកផ្សេងៗទៀត អូ៎គឺចំណាយ ធំធេងណាស់ ។
សំណួរ៖ ក្នុងរឿងនេះលោកទទួលស្នាដៃអ្វីខ្លះ ?
ចម្លើយ៖ បាទ ខ្ញុំទទួលបានមេដាយច្រើនណាស់ ពិសេសគឺទទួលបានរង្វាន់អូស្កា អង់គ្លេស២, អាមេរិក១ ។
សំណួរ៖ នៅក្នុងភាពយន្តហូលីវូដទាំងមូល តើមានតារាជាខ្មែរប៉ុន្មាននាក់ដែរ ?
ចម្លើយ៖ បាទ តារាខ្មែរទាំងអស់មាន៩នាក់ ។
សំណួរ៖ លោកយល់យ៉ាងណាដែរ ចំពោះខ្សែភាពយន្តវីដេអូខ្មែរនាពេលបច្ចុប្បន្ន ?
ចម្លើយ៖ ខ្ញុំយល់ឃើញថាមានចំណុចខ្វះខាតច្រើន ខ្ញុំមិនមែននិយាយរិះគន់ទេ តែនិយាយពីការជាក់ស្តែង គឺយើងខ្វះសាលាបង្រៀនកុន ខ្វះសាលាហាត់លេងកុន ខ្វះសាលាថតកុន ។ ពិសេសតួសម្តែងយើង សម្តែងមនោសញ្ចោតនាខាងផ្លូវចិត្តនៅពុំទាន់ត្រូវតាមឆាកនីមួយៗនៃ សាច់រឿង ឧទាហរណ៍៖ យំ សើច ទុក្ខព្រួយ ខឹង ឃោរឃៅ ៘ ខ្ញុំមានគម្រោងចង់បង្កើតសាលារៀនបង្រៀនលេងកុន ដើម្បីបង្រៀនកូនខ្មែរ ឱ្យចេះសម្តែងមនោសញ្ចោតនាខាងផ្លូវចិត្តនៅក្នុងឆាកនីមួយៗឱ្យវា ជាការពិតឧទាហរណ៍៖ យំគឺច្បាស់ជាយំ យំចេញពីក្នុង ៘
ដើម្បី រួមចំណែកក្នុងវិស័យថែរក្សាវប្បធម៌ជាតិ ខ្ញុំបានថតរឿងមួយឈ្មោះថា “ A man from year ០ ” ប្រែជាបណ្តោះអាសន្ន “បុគ្គលម្នាក់ក្រោយឆ្នាំសូន្យ” ឆ្នាំសូន្យដែលខ្ញុំចង់និយាយ គឹឆ្នាំ១៩៧៥ ។ ដោយមើលឃើញថាវប្បធម៌ខ្មែររកកលរលំរលាយ ខ្ញុំចង់បង្ហាញឱ្យក្មេងៗជំនាន់ក្រោយនៅស្រុកអាមេរិកកុំភ្លេច ប្រពៃណីវប្បធម៌ជាតិរបស់ខ្លួន ។ នៅស្រុកខ្មែរកុំឱ្យភ្លេចពីសីលធម៌ទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរ ពិសេសសកម្មភាពលួចវត្ថុបុរាណព្រលឹងជាតិខ្លួនលក់ឱ្យបរទេស ។ នេះជាកំហុសមិនអាចអត់ឱន គឺត្រូវចាត់ទុកស្មើនឹងទោសឧក្រិដ្ឋ ព្រោះនេះជាការសម្លាប់ជាតិខ្លួន សម្លាប់ខ្លួនឯងដោយភ្លេចខ្លួន ភ្លេចគិតថៃ្ងក្រោយខ្លួនគ្មានអ្វីបញ្ជាក់ថាខ្លួនជាខ្មែរ ។
រឿង A man from year ០ គឺជាការសហការខាងកាណាដា និងហូលីវូដ មានខ្មែរសម្តែងច្រើនដែរ តែខ្ញុំជាតួឯក ។ រឿងនេះគម្រោងនឹងថតនៅស្រុកខ្មែររង់ចាំការឆ្លងពិនិត្យពី ក្រសួងជំនាញផង ។
សំណួរ៖ តើលោកកំពុងថតរឿងអីផ្សេងទៀត ? ស្នាដៃអ្វីខ្លះដែលលោកបានធ្វើ ?
ចម្លើយ៖ ខ្ញុំកំពុងសម្រុកថតរឿងពីរទៀតយ៉ាងប្រញឹក ។ សព្វថៃ្ងនៅស្រុកថៃកំពុងបញ្ចាំងរឿង “ឋានសួគ៌និងឋាននរក” ស្តីពីសង្គ្រាមនៅស្រុកយួនរបស់ក្រុមភាពយន្តហូលីវូដ ។ ក្នុងរឿងនោះខ្ញុំដើរតួជា ឪពុកម្នាក់ ដែលមានកូនស្រី៥នាក់ជាស្រីខូចទាំងអស់ ។ រឿងនេះកំពុងធ្វើឱ្យមានការភ្ញាក់ផ្អើលយ៉ាងខ្លាំងនៅប្រទេសថៃ ។ និងមានរឿងមួយដែលខ្ញុំសរសេរពីជីវិតខ្ញុំផ្ទាល់ ដែលជារឿងខ្លាំងជាងរឿងវាលពិឃាតទៅទៀត វាលពិឃាតប្រពន្ធកូនទៅអាមេរិកមុន ក្រោយមកប្តីចេញរួចជួបជុំគ្នា តែរឿងនេះប្រពន្ធកូនត្រូវស្លាប់ យ៉ាងអាណោចអាធ័ម ប្តីរងទុក្ខវេទនាបាត់បង់អស់គ្មានសល់អ្វី ។ សៀវភៅនេះ ខ្ញុំកំពុងដាក់លក់នៅអាមេរិក ឈ្មោះ A Cambodian Odyssey ដល់ដាក់ជាចំណងជើងកុនប្តូរឈ្មោះ Journey to Freedom នៅពុំទាន់មានអ្នកទិញនៅឡើយ ។
សំណួរ៖ តាមរយៈអ្នកកាសែត លោកមានសំណូមពរអ្វីដែរឬទេ ?
ចម្លើយ៖ ខ្ញុំជាសិល្បករមួយរូប ខ្ញុំមានសំណូមពរចំពោះវិស័យនេះថា សុំឱ្យអ្នកដឹកនាំរឿងព្យាយាមថតឱ្យកាន់តែប្រសើរ មួយរយៈក្រោយនេះ ខ្ញុំឃើញថាកាន់តែគ្រាន់បើហើយ ។ ម្យ៉ាងទៀតមុននឹងថត សុំរើសយកតួសម្តែងណាដែលចេះដាក់ទឹកចិត្តតាមឆាកនីមួយៗ ។ ទីពីរ សុំឱ្យខំថែរក្សាវប្បធម៌ខ្មែរឱ្យគង់វង្ស ព្រោះមានតែសិល្បៈទេដែលអាចនិយាយប្រាប់ពិភពលោកបាន ។ ឧទាហរណ៍ វាលពិឃាតបើសរសេរលើ កាសែតវាមិនអាចទាក់ទាញគេបានឡើយ តែដល់ធ្វើជាកុនវាឆ្លុះបញ្ចាំងពីទុក្ខវេទនារបស់ខ្មែរឱ្យគេ ចាប់អារម្មណ៍ពេញពិភពលោកបាន ។
♥បេះដូងខ្មែរ♥ 